به گزارش دیده بان طبیعت و به نقل از روابط عمومی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر؛ بهرام علیزاده، همچنین حضور زنبورهای عسل در مزارع کلزا را عاملی موثر در افزایش چشمگیر عملکرد این گیاه دانست و آن را نویدبخش جهش در تولید این دانه روغنی برشمرد.
وی در گفتگو با خبرنگار زمان آنلاین اظهار داشت: کلزا به دلیل بهره‌گیری از بارش‌های پاییزه و زمستانه، بخش عمده‌ای از سطح زیرکشت دانه‌های روغنی کشور را به خود اختصاص داده و نسبت به محصولات روغنی دیگر از جمله گلرنگ، سویا، کنجد و آفتابگردان، شرایط مطلوب‌تری برای کشت دارد.
این محقق به نژادگر با اشاره به اهمیت کلزا در پایداری تولید گندم افزود:کلزا نه‌تنها بخش مهمی از روغن مورد نیاز کشور را تأمین می‌کند، بلکه نقشی کلیدی در کنترل بیماری‌های خاک‌زاد، افزایش عملکرد و پایداری تولید گندم ایفا می‌کند. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که تولید گندم پس از تناوب باکلزا، بین ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد.
علیزاده با تأکید بر محدود بودن کشت گیاهان روغنی گرمادوست همچون آفتابگردان، کنجد و سویا به مناطق دارای منابع آبی مناسب خاطرنشان کرد: کاهش بارندگی و تغییرات اقلیمی، سطح زیرکشت این محصولات را کاهش داده است. وی افزود: با این حال، کنجد با کشت در حدود ۵۰ هزار هکتار و عملکرد بالاتر از میانگین جهانی، موقعیت خوبی در کشور یافته است.
عضو هیئت علمی موسسه با اشاره به طرح مطالعاتی درباره نقش زنبورها در زراعت کلزا تصریح کرد: طبق نتایج این تحقیقات، حضور چهار تا شش کندوی زنبور عسل در هر هکتار مزرعه کلزا می‌تواند عملکرد این محصول را تا ۲۰ درصد افزایش دهد. علیزاده اظهار داشت: هرچند کیفیت عسل تولیدی در مزارع کلزا اندکی کمتر است، اما کمیت و حجم تولید آن افزایش قابل توجهی پیدا می‌کند که این امر هم به سود زنبورداران و هم کشاورزان است.
این محقق در ادامه، اصلی‌ترین دغدغه کشاورزان کلزا را نقدشوندگی محصول ذکر کرد و افزود: برخلاف گندم که بهای آن به موقع توسط دولت پرداخت می‌شود، پرداخت‌های کلزا در بسیاری از موارد با تأخیرهای چندماهه همراه است و رغبت کشاورزان به کشت این محصول را کاهش داده است. از سوی دیگر، به دلیل ماهیت صنعتی دانه‌های روغنی، کشاورزان نمی‌توانندکلزا را ذخیره کرده و در بازار آزاد به فروش برسانند و ناگزیر به فروش تضمینی به دولت هستند.
علیزاده همچنین اصلاح ارقام داخلی کنجد مقاوم به ریزش، ارتقاء کیفیت تولید و معرفی نزدیک به ۱۸ رقم جدید کلزا طی یک دهه اخیر را از دستاوردهای مهم پژوهشی برشمرد، اما تأکید کرد که همچنان حدود ۸۰ درصد سطح زیرکشت کلزا به ارقام وارداتی اختصاص دارد.
وی در پایان، با اشاره به نوسان سطح زیرکشت کلزا از ۲۰ هزار تا ۲۵۰ هزار هکتار در سال‌های مختلف، یادآور شد: با اصلاح سیاست‌های خرید تضمینی و پرداخت به‌موقع بهای محصول، علاوه بر ارتقاء امنیت غذایی و افزایش خوداتکایی در تولید روغن، می‌توان کلزا را به موتور محرک پایداری زراعت گندم و توسعه کشاورزی کشور تبدیل کرد.
