مدیر دفتر اقتصاد و فناوری سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: گزارش شاخص عملکرد محیط‌زیستی (EPI) هر ۲ سال یکبار منتشر و وضعیت محیط‌زیست کشورها را بر اساس مجموعه‌ای از شاخص‌های مرتبط می‌سنجد، سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز برای نخستین بار، عملکرد محیط‌زیستی استان‌ها را بر مبنای شاخص‌های ارائه شده در آخرین گزارش EPI مورد ارزیابی قرار داده است.
به گزارش دیده بان سلامتی و به نقل از ایرنا؛ الناز کیوانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: شاخص عملکرد محیط زیستی (EPI)، از سال ۲۰۰۶ مبنای امتیازدهی و رتبه بندی عملکرد کشورهای مختلف در بخش محیط زیست قرار گرفته است، آخرین گزارش EPI در سال ۲۰۲۴ منتشر شد، این گزارش با استفاده از ۵۸ شاخص عملکردی، به مقایسه عملکرد محیط زیستی ۱۸۰ کشور، در ۳ دسته اصلی « سرزندگی اکوسیستم»، « بهداشت و سلامت محیط‌زیست » و « تغییر اقلیم» می پردازد.
وی با استناد به گزارش شاخص عملکرد محیط زیستی سال ۲۰۲۴ افزود: امتیاز ایران در شاخص‌های آب آشامیدنی سالم و دسترسی به بهداشت اولیه نسبت به سایر شاخص‌ها بالاتر است، امتیازهای این دو شاخص نشان دهنده دسترسی قابل قبول بخش زیادی از جمعیت کشور به آب آشامیدنی سالم و بهره مندی آنها از بهداشت است، البته شرایط تمام مناطق و استان ها یکسان نیست.
کیوانی ادامه داد: در مقابل، امتیاز ایران در برخی شاخص ها مانند شاخص های مرتبط با آلودگی هوا و شاخص مدیریت پسماند، نسبت به سایر شاخص ها پایین تر است و لازم است که ارتقا و بهبود آنها از طریق ریشه یابی دقیق مساله و ارایه بهترین راهکار، در اولویت قرار گیرد.
وی با اشاره به ظرفیت های کم نظیر محیط زیست کشور گفت: تنوع اقلیمی و زیستی، زیست بوم ها و منابع طبیعی غنی و ارزشمند، مزیت های قابل توجهی را در زمینه توسعه اقتصادی – اجتماعی ایجاد کرده، این در حالی است که مسایلی از قبیل مصرف ناپایدار آب، آلودگی آب، هوا و خاک در کلانشهرها، پدیده گرد و غبار، تولید پسماند و تخریب زیستگاه ها، پایداری محیط زیست را به شدت تهدید می کند.
کیوانی با اشاره به اهتمام سازمان حفاظت محیط زیست در حفظ کیفیت و پایداری محیط زیست، از انجام یک ارزیابی پژوهش محور در راستای تعیین وضعیت محیط زیست کشور بر پایه شاخص های عملکرد محیط زیستی سال ۲۰۲۴خبر داد.
مدیر دفتر اقتصاد و فناوری سازمان حفاظت محیط زیست افزود: شاخص های عملکردی و وزن آنها، با نظر نخبگان و بر اساس چالش های اصلی و اولویت دار محیط زیست، مشخص شدند.
وی درباره فرایند این ارزیابی توضیح داد: ابتدا امتیاز هر یک از شاخص ها در محدوده استان و سپس رتبه استان در هر یک از آن شاخص ها تعیین و نقشه سازی شدند، در نهایت تحلیل جامعی در خصوص دلایل کسب هر یک از امتیازهای فعلی و راهکارهای ارتقای آنها ارایه شد.
کیوانی تصریح کرد: تحلیل امتیازها نشان داد که استان ها نقاط قوت، فرصت ها و چالش های کاملا متفاوتی دارند، به گونه ای که یک استان در یک یا چند شاخص امتیاز بالا و در برخی از شاخص ها نیز امتیاز پایین دارد. بر این اساس، اولویت های اقدام برای بهبود عملکرد محیط زیستی در هر استان نیز کاملا متفاوت است.
وی ادامه داد: ظرفیت بالایی برای ارتقای امتیاز شاخص‌ها و بهبود رتبه عملکرد محیط‌زیستی وجود دارد، این امر از طریق ایجاد چرخه شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها، تعیین اهداف و اولویت های عملیاتی و نظارتی و فراهم سازی بستر برنامه ریزی و سیاستگذاری مناسب میسر خواهد شد.
وی تاکید کرد: به روزرسانی دورهای شاخص های عملکرد محیط زیستی نقش مهمی در اولویت بندی اقدامات اجرایی و تحقق پایداری محیط زیست دارد و زمینه تهیه و اجرای برنامه هایی هدفمندتر، واقع گرایانه تر و اثربخش تر را برای مدیران و برنامه ریزان در سطوح ملی، استانی و محلی فراهم می کند.
مدیر دفتر اقتصاد و فناوری سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: یافته های این ارزیابی، علاوه بر نشان دادن میزان کارآمدی و اثربخشی قوانین، سیاست ها و برنامه های موجود، مسیر سیاستگذاری و مدیریت منطقه محور را برای حل چالش های کلیدی هر استان هموار می کند، در این چارچوب، برنامه اقدام برای ارتقای هر شاخص متناسب با شرایط محیط‌زیستی و اقتصادی – اجتماعی استان ها تدوین و اجرایی می شود.
